Mgr. De Korte heeft ongelijk

Als ik nu een deel van de reacties rondom de column van Mgr. De Korte belees, zie ik hierin onder andere een beschuldiging van onbegrip – de bisschop begrijpt de verzuurden niet. De verzuurdheid heeft een oorzaak; er ligt vaak veel leed en liefde voor de Kerk aan ten grondslag. Dit heb ik juist ook in de laatste alinea van mijn vorige krabbel tot uitdrukking geprobeerd te brengen. Ik begrijp heel goed hoe dingen zijn ontstaan en wordt er maar al te vaak mee geconfronteerd. Ik ben echter bang dat zij die in hun reactie doorslaan zichzelf in de voet schieten. En ik was van mening dat Mgr. De Korte dit in zijn opiniestuk wilde zeggen. En hierin vindt ik dat hij nog steeds gelijk heeft. Zowel een bisschop als, een ander onderwerp waarin men soms ook in wil doorslaan, de H. Mis, maar overigens ook de persoon, hebben een intrinsieke waarde. Een bepaalde heilige vrees is dus gewenst. Wat niet weg neemt dat kritiek mag, nee bij misstanden is zij, juist gezien de intrinsieke waarde, noodzakelijk en misschien zelfs verplicht. Echter altijd met een bepaalde heilige vrees, opdat dat wat van intrinsieke waarde is niet gelijktijdig met het bestrijden van de misstand wordt afgebroken. Daarnaast loop je het risico dat zij die de intrinsieke waarde wel herkennen, zodanig beledigd en afgeschrikt worden, dat het juiste en terechte deel van de kritiek helemaal niet meer aankomt.

Naar aanleiding van de vervolg-column van de bisschop moet ik concluderen dat hij er werkelijk niets van begrepen heeft. Door de broederschap Pius X karikaturaal uit te maken voor “antisemitisch en reactionair” - of ten minste die elementen bevattende – geeft hij er blijk van hen niet te begrijpen, en daarom ontbreekt het hem aan die mildheid. Hij is ervan overtuigd op inhoudelijke gronden te reageren. Maar in wezen begaat hij bijna dezelfde fout als waarvoor hij in zijn vorige column waarschuwde, echter niet het uit zuurheid maar door een gebrek aan begrip.

Ook de karikatuur die hij schets van het Tweede Vaticaans Concilie en de kritiek daarop is zeer schadelijk. Een concilie is geen kattepis, en dient dus serieus genomen te worden. Belangrijk hierbij is een concilie te laten zijn wat zij is, daarbij behoort ook recht te doen aan dat wat de afzonderlijke uitspraken zijn. Een leerstellige uitleg is wat anders dan een beleidsstuk. Beleid kan zijn gebaseerd op verkeerde inschattingen, of kan veranderen naar gelang de omstandigheden veranderen. Daar waar het om oecumene en om interreligieus dialoog gaat, gaat het in wezen om beleid. Door beleidselementen gelijk te stellen aan leerstellige elementen wordt als het ware het concilie ondermijnd; het concilie mag zichzelf niet meer zijn. Hoe goed bedoeld ook, een dergelijke omgang met een concilie, welk concilie dan ook, zal uiteindelijk de ondergang van dat concilie betekenen. En daarvoor zijn concilies, ook het Tweede Vaticaanse, veel te belangrijk.