zondag 5 december 2010

“Anglicanorum Coetibus” in uitvoering

Zo dat was me een week wel. Eerst drie drukke dagen op het werk, een overladen ledenvergadering van de RKJ (we zijn echt modern katholiek, een vergadercultuur van hier tot Tokio :p) en vervolgens een lekker lang weekend, de donderdag en vrijdag vrij. Niet echt om te luieren, maar wel om te genieten. De “13. Kölner Liturgische Tagung” in Herzogenrath met als thema “Priester und Meßopfer” stond op het programma: 100% genieten.

Eén van de sprekers waarvoor ik in het bijzonder naar deze conferentie ben gegaan is de Rt. Rev. John C. Broadhurst Sth AKC DD, de Anglicaanse bisschop van Fulham. Deze bisschop is sinds 14 jaar bisschop van Fulham, een assistent-bisschop (soort hulpbisschop) van de aartsbisschop van London. Hij heeft samen met twee andere bisschoppen de zorg voor de “Traditionalistische” Anglicanen binnen de Church of England. Dit omvat zo een 60 parochies en 100 priesters. Deze gemeenschap staat nu op het punt om als gemeenschap tot de Katholieke Kerk toe te treden.

De lezing was interessant en humorvol. De vertaling werd en passant fantastisch verzorgd door een priester met een enorme bos wit haar (wiens naam ik vergeten ben... ). Hij wist hetgeen gezegd werd – en dat waren soms behoorlijk lange stukken betoog – telkens goed in het Duits samen te vatten, waarbij hij af en toe de neiging had zelf iets toe te voegen. Hetgeen tot opmerkingen leidde in de trant van “You are going ahead of me, I didn't mention women-priests, neither did I mention homosexuality” of “I didn't mention Westwood”. We kregen dus niet één maar twee lezingen voor de prijs van één! Hieronder volgt op basis van mijn aantekeningen aan samenvatting van de lezing.

De bisschop begon met zichzelf voor te stellen, hetgeen ik hierboven reeds heb samengevat. Hierop is nog aan te vullen dat hij getrouwd is met Judi, vader van vier kinderen en opa (aantal kleinkinderen weet ik niet meer). Vervolgens gaat het verder met het omschrijven van het Anglicanisme. De anglicanen zijn altijd een beetje schizofreen geweest: zowel katholiek als hervormd – waarbij op het ene moment het katholieke deel de overhand had en op het andere moment het hervormde. Het katholieke deel is eigenlijk vanaf en mede onder invloed van de Oxford beweging, waarbinnen kardinaal Newman een belangrijk figuur was, in opkomst geweest. Tot ongeveer 20 jaar geleden was er een sterke katholieke tendens binnen de Anglicaanse Kerk. Deze tendens heeft momenteel plaats gemaakt voor een sterk liberale stroming, waardoor de anglo-katholieke stroming steeds meer onder druk is komen te staan. Dit is de reden dat steeds meer behoudende anglicanen zich steeds minder thuis voelen in de Church of England.

Bisschop Broadhurst benadrukt echter dat deze negatieve ervaringen binnen de Church of England, dit geïrriteerd zijn door de gang van zaken, niet de reden mag zijn om katholiek te worden. Je kunt alleen katholiek worden wanneer je ook werkelijk geloofd: “you can only be reconsiled with the Holy Father because you believed”. Dit geloof is niet iets dat van vandaag op morgen ontstaat, maar iets wat al een langere geschiedenis kent. De laatste 40 jaar zijn er al gesprekken met Rome bezig en is dit geloof als het ware al gegroeid. Dit is ook te zien in de beweging binnen de behoudende tak van de Anglicanen. Daar waar 30 jaar geleden hoofdzakelijk een conservatieve variant van het Book of Common Prayers werd gebruikt, wordt nu doorgaans het Romeins Missaal en het Romeins Brevier gebruikt.

Het dilemma waar deze groep Anglicanen mee worstelden, was dat tot voor kort men wel als individu katholiek kon worden maar niet als groep. Echter het ging hier om complete gemeenschappen ging die in zijn geheel, als gelovende en vierende entiteit, wilden overgaan. De vraag die de anglicanen aan Rome stelden was: “hoe kunnen wij katholiek worden”. In gesprekken, reeds in de tachtiger jaren, werd dit dilemma aan kardinaal Ratzinger – de huidige paus – voorgelegd, die er toen der tijd al veel begrip voor toonde. Met de apostolische constitutie “Anglicanorum Coetibus” heeft Paus Benedictus de mogelijkheid aan de anglicanen die dat wensen geboden om als gemeenschap toe te treden tot de Katholieke Kerk.

De “traditionalistische” anglicanen zijn in feite in bijna alles al katholiek. Op dit moment zijn zaken die nog aandacht vragen met name het kerkrecht. Dit omdat het kerkrecht van de Church of England in feite nog pre-reformatorisch is. Het Katholieke Kerkrecht heeft in de afgelopen eeuw echter een enorme ontwikkeling ondergaan, dat zijn weerslag vindt in het kerkelijk wetboek (1918 en later 1984). Een ander aandachtspunt, vooral bij de leken, is het goed uitleggen wat de Onfeilbaarheid van de Kerk is. Hierover bestaan nog veel misverstanden.

Een van de punten van aandacht was de time-table. De anglicanen hadden het liefst een korte, de katholieke bisschoppen een lange. De Paus heeft de moedige stap genomen door voor de korte te kiezen. Als eerste gaan de Anglicaanse gemeenschappen in Engeland over. De vijf bisschoppen (drie actieve en twee gepensioneerde) leggen eind december hun ambt in de Anglicaanse Kerk neer, op 1 of 2 januari worden ze in de Katholieke Kerk opgenomen om in februari tot priester gewijd te worden. Ze zullen niet tot bisschop worden gewijd omdat ze getrouwd zijn, en de katholieke kerk vanwege de oude overlevering aan de celibataire bisschop wil vasthouden. De gelovigen zullen met Aswoensdag de Anglicaanse Kerk verlaten en worden in de Goede Week in de Katholieke Kerk opgenomen. Waarschijnlijk zullen de priesters met Pinksteren tot Priester worden gewijd. Er is voor gekozen de priesters niet los van hun gemeenschap om te scholen, maar dat te doen door cursussen terwijl zij midden in hun gemeenschap blijven staan. De anglicanen in Australië, Amerika en Canada zullen kort daarop volgen. Dit betekent heel veel werk voor Rome. Vooral omdat voor iedereen de geloofsbrieven moeten worden gecontroleerd, en niet alleen van de gemeenschappen in Engeland, maar ook die van de rest van wereld. Met name voor de priesters is dit van belang; om ongelukken achteraf te voorkomen.

Daar waar het om de andere grote groep anglicanen gaat, de TAC (Traditional Anglican Communion), die in feite het eerst officieel (2007) om hereniging verzocht heeft, is het verhaal iets gecompliceerder. Deze heeft zich ongeveer veertig jaar geleden afgescheiden van de Church of England. Met name de opleiding van de jongere priesters, zeker in de meer afgelegen streken, is hierdoor niet zoals gewenst. Een kort tijdspad zoals bij de Anglicanen die nog tot de Church of England behoren is daarom lastiger.

Dit is een dappere stap, zeker omdat er voor de gemeenschappen nog veel onzekerheden zijn. Zo is vaak nog onbekend of ze de kerkgebouwen kunnen blijven gebruiken. Hetgeen, omdat er een sterk gevoel voor “Sanctity of Place” als heel belangrijk wordt ondervonden. Op de ene locatie zal de locale Anglicaanse Bisschop coöperatief zijn, en de kerk beschikbaar blijven stellen, op andere plaatsen maken ze er nog liever een moskee van. Daarnaast zullen de bisschoppen en priesters hun salaris verliezen, hetgeen grote financiële onzekerheden met zich mee brengt. Nu zal je kunnen zeggen, wat doen jullie moeilijk, dat moet je er maar voor over hebben. Maar het gaat hier veelal om getrouwde mannen met een gezin. Zo een beslissing maken is makkelijker wanneer je alleen bent, dan wanneer je een gezin hebt die je moet onderhouden.

Laten wij deze hele operatie met dankbaar gebed ondersteunen!

zondag 28 november 2010

Historia domus meae

Het heeft lang geduurd, maar eindelijk is het zover. Onlangs ben ik in mijn huisje – nou ja appartement is denk ik een beter woord, maar huisje bekt nu eenmaal beter – getrokken. Dat had nog al wat voeten in de aarde. Want toen ik de sleutel kreeg had ik grootse plannen en geen klus‑ervaring. De grootse plannen in combinatie met weinig klus‑ervaring had als gevolg dat de planning zeker in het begin erg optimistisch was, en dat hier en daar het één en ander niet helemaal ging zoals bedoeld. Hieronder tot vermaak ende lering – ik vermoed meer tot vermaak dan lering – een opsomming (in willekeurige volgorde) van wijze lessen die ik gedurende heel de operatie heb geleerd.
  • Zo is het niet verstandig een pas geverfd plafond af te plakken met schilderstape. Dat werkt niet, dan komt bij het verwijderen niet alleen de tape los, maar lokaal ook een paar lagen verf... Albastine is mijn vriend!

  • Hoestbuien tijdens het schilderen van het plafond geeft grappige bijeffecten... a.k.a. Marieke onder de witte verf.

  • Tape op ramen werkt goed, maar moet je wel direct na het schilderen verwijderen...

  • Tape voor delicate ondergrond klinkt goed... alleen moet het wel op je ondergrond blijven kleven anders klinkt het alleen maar goed maar is het in feite waardeloos...

  • Wanneer je je ramen niet afplakt, dan betekent dat heel veel lak op je ramen en een hoop krabwerk!

  • Plakplintjes moet voorzichtig en met beleid verwijderen... anders beschadig je je laminaat

  • Lakwerk kost veel tijd... heel veel tijd... vooral groen is een lastige kleur die niet in één keer dekt.

  • Plakplintjes plakken lijkt snel gedaan, maar wanneer je heel veel kleine hoekjes hebt dan wordt het een heidens karwei.

  • Je moet niet te veel Sint Mark gebruiken om je behang te ontvetten alvorens het te verven... dat levert alleen maar problemen op...

  • Wanneer je iets los schroeft dan bestaat altijd het risico dat er iets achter verborgen zit... zoals een maanlandschap met oude schroeven en gaten waar schroeven gezeten hebben... Albastine is nog steeds mijn vriend!

  • Het is belangrijk eerst al het lakwerk te doen en dan met de latex verder te gaan. Latex is relatief makkelijk van lakwerk te verwijderen, lak niet van latex.

  • Probeer wanneer je de plintjes lakt zo min mogelijk op de muur te kliederen. Je moet dit nadien allemaal overschilderen, en zeker donkere lak (lees donkerblauw) wil niet in één keer dekken.

  • Lijmresten van oude plakplintjes zijn een ramp om te verwijderen... vooral wanneer je het potje met verwijderspul omstoot en je naar het balkon moet vluchten omdat het een en ander wel heel vluchtig is...

  • Achter een boekenkast kan ook nog een verrassing zitten, zoals een slecht weggewerkte oude deur. Deze is weg te werken door er een plaat tegenaan te zetten.

  • Wanneer je je tijdens het verwijderen afvraagt waarom op bepaalde plaatsen de plakplintjes zo lomp zitten, zoals een dubbele rij of niet in verstek, dan kan de reden zijn dat het laminaat daar vrij lomp is verzaagd. Hetgeen wanneer je weer nieuwe plakplintjes gaat plakken een aantal uitdagende puzzels oplevert...

  • Let bij het aanschaffen van je meubels op de afmetingen. Ze moeten wel het huis in passen. Een massief eikenhouten tafel (die dus niet uit elkaar kan) is mooi, maar het had maar een millimeter gescheeld of hij had niet in de lift gepast!

  • Nauwkeurig werken is natuurlijk mooi maar kost ook heel veel tijd. Bedenk goed dat jij waarschijnlijk de enige bent die kleine oneffenheden ziet. Ze gaan op in het geheel en verdwijnen daar als het ware in... niemand ziet ze (behalve jij natuurlijk... maar dat is een goede oefening in nederigheid)!

  • Op een gegeven moment ga je tegen je gereedschap praten... pas dan op, misschien is het verstandig even pauze te nemen!

  • Een vlakschuurmachine is erg handig! Net zoals een paar schragen overigens.

  • Het is verstandig het etiket op de doos bij Ikea dubbel te checken...

  • Eigen initiatief bij het in elkaar zetten van Ikea meubelen is geen goed idee...

  • En ja, achteraf had het allemaal veel sneller gekund...

  • En de belangrijkste les: met vrienden klussen is veel leuker dan alleen klussen. En ook nog handiger, zeker wanneer je geen klus-ervaring hebt: ze behoeden je voor meer blunders (anders was de lijst hierboven wel tien keer zo lang geweest). Iedereen bedankt voor de hulp. Anders had ik er nu nog niet in gezeten!

dinsdag 8 juni 2010

Parijs Chartres: enkele gedachten

Met Pinksteren liep ik dit jaar weer de voetbedevaart van Parijs naar Chartres. Deze bedevaart loop ik sinds mijn eindexamen middelbare school ieder jaar (behalve in 2000, toen er een tentamen in de weg zat; een tentamen dat ik toen overigens niet gehaald had). Dit jaar was het de twaalfde keer. Het is voor mij een jaarlijks terugkerend punt van bezinning; een bedevaart waar ik weer oplaat en kracht om gelovend door te gaan uit put.
Ik kan mij nog goed het gevoel herinneren toen ik de eerste keer – 's morgens vroeg, de zaterdag voor Pinksteren – op het plein voor de Notre Dame in Parijs stond. Al die mensen, voornamelijk jongeren, die op dat plein stonden, wachtend om de Notre Dame te mogen betreden; allemaal ook Katholiek, ik kreeg er kippenvel van. Dat jaar was een zwaar jaar, met veel regen en modder – in vergelijk daarmee was dit jaar een zomerse zondagswandeling. Maar nog steeds is het geen gemakkelijke opgave honderd kilometer in drie dagen te lopen; de eerste dag 40, de tweede 35 en de derde een kleine 25 kilometer. Een fysieke uitdaging; die niet wordt ondernomen om de uitdaging zelf; maar als vrijwillig offertje. Een bedevaart waar je jezelf tegenkomt, waar je met je neus erop wordt gedrukt dat je beperkingen hebt; dat je het niet alleen kunt. Je hebt anderen nodig, de mede bedevaartgangers die je op gang helpen met een vriendelijk woord, een slok water, een lied. Maar bovendien heb je God nodig... zonder Hem kun je niets.
De pelgrimstocht vond dit jaar voor de 28e keer plaats. Zij wordt georganiseerd door de vereniging Notre Dame de Chrétienté. Door de jaren is zij uitgegroeid tot het evenement van de Rome-getrouwe traditionele beweging in Frankrijk. Met 10.000 deelnemers toont zij aan, dat op zijn minst in Frankrijk, zij die zich aangetrokken voelen tot de Buitengewone Vorm van de Romeinse Ritus, geen uitstervende marginale randgroep is. De meer dan 120 priesters en 130 seminaristen die op Pinstermaandag de kathedraal van Chartres binnentrokken, bewijzen de vruchtbaarheid van deze beweging (ter vergelijk, het aartsbisdom Parijs heeft 70 seminaristen, alle diocesane seminaries van Frankrijk tezamen circa 770). Het is echter goed te beseffen dat deze groep – die toch een vitaal deel van de Franse kerk blijkt te zijn – veelal tot een bestaan in de marges van deze Franse kerk is veroordeeld. Dit mede vanwege hun liturgische gevoeligheden... gevoeligheden die zij in feite delen met onze voorouders. Het is misschien wel cru gezegd, maar een deel van de tradies – en ik zeg met nadruk een deel want bijvoorbeeld zelf zie ik dit iets genuanceerder – zal de standaard H. Mis zoals deze in de doorsnee parochie wordt opgedragen, vanwege deze liturgische gevoeligheden, als heiligschennend ervaren. Toen dit tot mij door drong werd ik heel verdrietig en vroeg mij af waar we beland zijn – want hun gevoeligheden zijn ook die van onze voorouders...