Door Alphonse Salmeron S.J.
... Tot zo ver over het volgen van Christus zoals de apostel Johannes. Maar lieve God, hoe hartverscheurend is het wanneer de herders van de kudde overlopen naar satan, de prins van de duisternis, als hun meester, of hoewel niet zo vergaand als het verraden van hun Heer door afvalligheid, Hem zoals Petrus volgen, vanaf een grote afstand!
Wat wil ik u, Concilievaders, door dit metafoor zeggen; “vanaf een grote afstand, zoals Petrus?” Ik bedoel, bijvoorbeeld, zij die banger zijn voor hun vorst dan voor de Koning die de macht heeft hen te verbannen naar de eeuwigdurende verdoemenis. Ik bedoel, bijvoorbeeld, wanneer een bisschop zich niet bezig wenst te houden met de dagelijkse routine van zijn diocees, en alles wat daartoe behoort, maar liever de seniele oude gek speelt in de zalen van de machtigen en de verfijnden. Ik bedoel dat soort herder die de wolf ziet komen en vervolgens zelf zich stilletjes uit de voeten maakt. Ik bedoel het soort bisschop die uit lafheid hun mond houdt, in plaats van zelf stoutmoedig tussenbeide te komen als een toren van kracht, wanneer de schok van een plotseling aanval het Israël van God treft. Dit soort mannen zijn kleurloze zielen die hun talent in de grond hebben begraven. Om de gelijkenis nog treffender te maken, krimpen zij ineen bij de schrille beschuldiging van een dienster, en zij willen hun Heer niet erkennen. Voeg nog een beetje meer druk toe, en in hun paniek zullen zij hem botweg ontkennen.
De Kerk is onze Moeder, Het is altijd de plicht van een zoon geweest om zijn moeder met een standvastige zorg lief te hebben. Deze tijden vragen zoals nooit te voren om een onbevreesde toewijding van ons allen. Wanneer was onze Moeder de Kerk overstelpt door een dodelijkere haat, of een haat met een kwader doel? Haar tegenstanders mogen hun onderlinge meningsverschillen hebben, maar tegen haar zijn ze nooit sterker in een gezamenlijk doel verenigd geweest, noch zijn ze ooit zo talrijk geweest als vandaag.
Deze zonen van haar liefde, wat voor soort liefde hebben velen van hen die haar “Moeder” noemen werkelijk te bieden? Voor de een is het een baatzuchtige liefde, alleen oog hebbend voor de giften die zij van Moeder Kerk hopen te krijgen! Wat zou je het anders kunnen noemen, wanneer mensen gretig zijn naar eer, prestige en hun persoonlijke kerkelijke carrière. Vergeet deze speeltjes, want de Kerk heeft nog nooit zulke tijden van allesverslindende bitterheid meegemaakt zoals op dit moment. Ze heeft zichzelf nog nooit geconfronteerd gezien met een hardnekkigere geestelijke rebellie dan deze. Zij werpt de Goddelijke Wet met onvertrokken gezicht omver; alle mensenrechten worden aan de kant geveegd om hun doel te bereiken, en iedere theologische dolk is goed genoeg om te alles af te schaffen waarvan hij zelf niet een persoonlijk gevoel van nut heeft.
De Stoel van Petrus [zeggen de vijanden van de Kerk], nou..., dat natuurlijk, is gewoon Anti-Christ, daar hoeven wij ons niets van aan te trekken! De autoriteit van Concilies uit het verleden wordt weggewoven met een intolerante grimas. De leer van de Kerk is niet meer dan ouderwetse rotzooi, het geleuter van lang vervlogen dagen. In de daden en het woordgebruik van deze mannen klinken de tijden door waarover de psalmist schrijft “Laat ons de banden breken waarmee zij ons hebben gebonden, laat ons vrij zijn van het juk” (psalm 1 [?]). Is er ooit een tijd geweest waarin de mensen meer heiligschennis tegen de liefde en de zorg die zij hun Moeder in Christus verschuldigd zijn, pleegden? Zij slaan haar in het gezicht met bijtende woorden, en steken haar neer met de stiletto's van hun satire. Wat zij met hun opzettelijke en duivelse strategie beramen is definitief – haar moord.
Deze gigantische drift tot woede en ontheiliging is over het aardoppervlak gegaan “uit het land van de Noorderwinden vanwaaruit alle kwaad over de aarde wordt uitgestort” (Jer. 4:6). Het is gekomen als een bosbrand aangewakkerd door een bulderende storm, en de vlam heeft zich zo ver en wijds verspreid dat er amper een hoekje of spleet in de Kerk van God met rust is gelaten of onbeschadigd is gebleven. Zelfs onder degenen die nog steeds in het Katholieke Geloof staan, hebben deze verdeeldheid zaaiende krachten hun stempel achter gelaten. Er was ooit een natuurlijke familiare liefde die de bisschop en het volk verbond. U zult deze nu niet meer aantreffen. Het is normaal om te spreken over een bisschop als iemand die van nature een wolf, of een tiran, is. Hij is een moedig man die zijn recht op gehoorzaamheid, welke zijn kinderen en ondergeschikten hem verschuldigd zijn, durft te noemen. Direct klinkt er een gebrul van woede. Wij priesters zijn zo diep gevallen dat wij alleen nog maar cartoon-voer voor leken zijn; wij zijn de gedurende de hele dag een zieke grap. Ik zeg het je botweg: onze mensen zijn een lusteloos, ontmoedigd leger. Niet zo lang geleden zouden ze hebben aangedrongen op het bijeenhalen van grote sommen, maar wanneer zij echt te kort kwamen, hebben ze niet getwijfel om grote en nobele kerken te bouwen, waardige monumenten die hun vreugde in God tot uitdrukking brachten. Dit alles betekent dat Gods volk als een zich terugtrekkend leger is, de moraal is verdwenen.
Ik zeg het jullie dan eerlijk: Wat uw voorgangers met zweet en tranen, vasten en gebed hebben gebouwd, gaan jullie in deze huidige grimmige tijden niet redden met jullie gemakzuchtig, geesteloos leiderschap en administratieve nalatigheid. Het spijt mij, Vaders van dit Concilie, voor u met dit soort woorden het aangezicht van de Kerk te hebben moeten schetsen, en ook al de bespiegelingen op bisschoppen die dit met zich meebrengt. Ik kan alleen zeggen dat eerlijke ijver en mijn spirituele taak mij dwingen om dit te doen. En ik zal verder willen gaan en zeggen dat, tenzij jullie willen zien dat het met de Kerk helemaal voorbij is, jullie de arme Vrouw, die jullie geboorte in Christus gaf, in jullie armen moeten nemen en haar beschouwen als een heel ander soort moeder dan wat sommigen van jullie van haar hebben gemaakt.
Neem haar voor het leven zoals Johannes Maria nam aan de voet van het Kruis, volledig, in de eenzaamheid van de bitterheid. Hij nam haar niet in zijn leven als een soort van schoonmoeder, een echte last, met haar eisen iets van een ergernis voor hem. Dit is de geest van de ketterse en schismatieke mens voor wie de Kerk altijd in de weg staat! Zij zullen streven naar de dood van de schoonmoeder, zodat zij door middel van geheime samenspanningen haar uit het huis van hun hart kunnen verwijderen. Evenmin beschouwde Johannes haar, die is het model van onze Moeder de Kerk, als een handige werkvrouw handig in het huishouden en gedwongen om haar levensonderhoud bij hem te verdienen. Het soort man dat ik hier in gedachten heb zijn de bisschoppen die regeren met een dor gezag, het hart breken door de enorme onpersoonlijkheid en bureaucratie van hun bisschoppelijke curie. Ik zeg het jullie opnieuw, de Kerk is jullie Moeder in het huis van jullie hart, niet jullie “speel-meisje”, maar dat is alles wat jullie van haar maken wanneer jullie verlangen naar rijkdom en rente, eerbetonen en buigingen, en het ontbreken aan ieder begrip van de geest en het hart van een werkelijke vader voor de kudde die aan jullie is toevertrouwd. Nee! de Kerk is gewoon nog een vat waarin stelende handen mogen grijpen, niet gewoon nog een podium waarop mensen geboren voor privileges en macht voor hun medemensen mogen paraderen. Het soort moeder dat u werd aangeboden toen u bisschop werd, is een Vrouw beroofd en gebroken aan het voet van een Kruis. Sla uw sterke en loyale armen om haar heen, en wees een Johannes voor haar.
Nu, terwijl ik mijn overweging afsluit, mijn Vaders, zou ik willen dat jullie jullie harten opheffen. Zie uw voorbeeld in Johannes de Evangelist die als een machtige adelaar boven onze hoofden voorbijsnelt en zweeft. Hij moedigt u aan, zoals een adelaar zijn kroos aanmoedigt. Weest niet bang, spreid uit jullie vleugels en wees net zo machtig als hij. Dat is het soort mannen waar de Kerk van God nu naar zoekt als een bisschop. Johannes ging overal als de exacte en persoonlijke gelijkenis van zijn Meester. Hij was in het huis waar het meisje doorziek lag, en zij lachten spottend bij iedere gedachte aan haar herstel. Aldus is de Kerk vandaag zelf ziek. Johannes liep ook met Christus op de berg van de Transfiguratie, en ging standvastig met Hem in de tuin waar Hij bloed zweette. Johannes verliet hem niet, zelfs niet op de binnenplaats van de hogepriester.
Leef dan in de persoonlijke roeping waartoe jullie in Hem zijn geroepen, zodat jullie overal de heilzame zoetheid van Christus en de verkwikkende lucht van dat overvloedigere leven zijn. Wordt niet die stank van de dood waarmee de greep van die verderfelijke geest wordt bevestigd. Zijn jullie niet Gods heraut? Dan zwoeg over de ruwe bergen, jullie die het goede nieuws brengen naar Sion. Als jullie er werkelijk om gaven, verheft een sterke èn luide èn moedige stem. U ziet mensen die versmachten van dorst; het is aan jullie om de wateren van wijsheid te geven. Zijn jullie favoriete “wijze mannen” weg aan het glijden in het moeras van menselijke dwaasheid? Waarschuw ze luid en duidelijk! Hebben jullie priesters van wie het zout is gereduceerd tot moes? Het is aan jullie om hen te tonen waar de volheid van Christus te proeven is. Want jullie zijn mannen gepost op kantelen. Wees dan waarachtige leiders en schildwachten. Wees alert voor jezelf en voor heel het volk van Christus. Ik moet jullie vertellen dat jullie verantwoording moeten geven aan een Meester van volkomen onverbiddelijke integriteit. Hij zal het bloed van de verloren lammen aan de handen van de nutteloze herders eisen. Geef jezelf aan gebed, en Christus zal Zijn eigen kracht aan jullie waakzame moed toevoegen, opdat door Zijn macht, niet de van de mens, jullie de duivels die tegen jullie optrekken mogen overwinnen. De meest majestueuze eer en trots van jullie bisschoppelijk ambt is de lange lijst van lijden dat jullie voor de Kerk en voor God hebben doorstaan.
De gekruisigde Christus gaf zijn moeder aan Johannes, omdat Johannes Zijn geliefde discipel en meest standvastige vriend was. Dat is hoe Hij de Kerk vandaag aan u overhandigd. Zij wordt niet minder door Christus van het Kruis aan u gegeven omdat zij in deze Synode aan jullie liefhebbende zorg wordt toevertrouwd door de Heilige Geest. Uw Moeder in de Kerk, Maria, is ingestort en bewusteloos in jullie armen omdat zij het bloedige spektakel van een kruisiging van Christus [in Zijn mystiek lichaam] heeft gezien. Zij heeft Hem weer tot dood zien brengen in Zijn kinderen en Zijn meest dierbaren. Als jullie weer opnieuw leven en kleur in haar willen terugbrengen, hernieuw dan in de Kerk de oprechte en authentieke leer. Jullie bisschoppen van de Kerk alleen kunnen het verkruimeld weefsel van haar leven herstellen, maak recht het kromme pad, en hervorm wat verdraaid is geworden door dwaling. Met één woord, laat deze Moeder van Smarten, zo lang beroofd van de haar verschuldigde liefde en hulp van haar zonen, in u pilaren van sterkte vinden; in de gelijkenis met Christus' geliefde discipel. Te lang heeft zij gewacht. Zie erop toe haar nu niet uiteindelijk tekort te verzaken. Zo, ik heb gezegd wat ik wilde zeggen! Finis.
[Vertaald uit het Engels]
